Νότια των συνόρων, δυτικά του ήλιου του Haruki Murakami

Ο Χαρούκι Μουρακάμι αποτελεί έναν από τους αγαπημένους μου σύγχρονους άνδρες συγγραφείς. Είναι από τους δημιουργούς που διαβάζω τα μυθιστορήματα τους ξανά και ξανά, ανακαλύπτοντας πάντα κάτι καινούριο! Για παράδειγμα, το «Νορβηγικό Δάσος» είναι ένα από τα μυθιστoρήματα που έχω στη βιβλιοθήκη μου και το έχω διαβάσει τουλάχιστον 3 φορές! Πρόσφατα, επανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός, μεταφρασμένο εκ νέου από τον κύριο Βασίλη Κιμούλη, το μυθιστόρημα του Ιάπωνα συγγραφέα «Νότια των συνόρων, δυτικά του ήλιου», το οποίο είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά στα ελληνικά το 2010 από τις εκδόσεις Ωκεανίδα. Το εξώφυλλο της νέας έκδοσης είναι έργο του Βρετανού γραφίστα Νoma Bar.

Προφανώς, παρότι το είχα διαβάσει πριν από σχεδόν μία δεκαετία, η πανέμορφη οπτικά νέα έκδοση του βιβλίου έγινε η αφορμή για να το ξανά διαβάσω και να διαπιστώσω τη μεγάλη γοητεία που μου ασκεί το ταλέντο του Ιάπωνα συγγραφέα, να δημιουργεί μέσα από τόσο απλοϊκές φαινομενικά ιστορίες, λογοτεχνία που σκάβει βαθιά, επιχειρώντας να φτάσει κάθε φορά όσο πιο κοντά γίνεται στον πυρήνα της ανθρώπινης ύπαρξης, εξερευνώντας τις σκοτεινές και αχαρτογράφητες πτυχές του ανθρώπου!
Κεντρικός ήρωας αυτού του μυθιστορήματος είναι ο Χατζίμε, ένα μοναχοπαίδι που μεγαλώνει με τους γονείς του, σε ένα προάστιο της μεταπολεμικής Ιαπωνίας. Τη μοναξιά της παιδικής του ηλικίας, καθώς και την εντύπωση πως είναι το μοναδικό μοναχοπαίδι σε ολόκληρη την Ιαπωνία, έρχεται να αλλάξει η Σιμαμότο! Ανάμεσα στον Χατζίμε και την Σιμαμότο αναπτύσσεται μία βαθιά και ουσιαστική σχέση φιλίας, που χαρακτηρίζεται από την παιδική αθωότητα εκείνης της ηλικίας, μία σχέση που γίνεται η αρχή των πρώτων ερωτικών, άγουρων σκιρτημάτων. Η αναπάντεχη ωστόσο μετακόμιση του Χατζίμε και η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος, θα διακόψει ακαριαία τη σχέση ανάμεσα στα δύο παιδιά.

Τα χρόνια περνούν. Στα 37 του, ο Χατζίμε είναι παντρεμένος και έχει αποκτήσει δύο κόρες, ενώ έχει καταφέρει να πετύχει στον επιχειρηματικό τομέα, διατηρώντας ένα εμβληματικό τζαζ μπαρ, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλές. Η καθημερινότητα του έχει λάβει μία σταθερή και ασφαλή πορεία, κυλώντας δίχως εκπλήξεις. Φαίνεται πως ο Χατζίμε έχει καταφέρει να αγγίξει την ευτυχία, αφού έχει καταφέρει να εκπληρώσει όλα όσα προστάζουν οι κοινωνικές νόρμες της εποχής.

Ή μήπως τελικά, όχι;

Η αναπάντεχη συνάντηση με τη Σιμαμότο μία βροχερή νύχτα στο τζαζ μπαρ του, μετά από σχεδόν 20 ολόκληρα χρόνια, έρχεται για να ταράξει τη φαινομενικά τέλεια ζωή του, την ήσυχη, δίχως πάθος και ένταση καθημερινότητα του. Η συνάντηση αυτή θα φέρει στην επιφάνεια όλα εκείνα τα ανείπωτα συναισθήματα, τις ανομολόγητες σκέψεις και τα λανθάνοντα πάθη, που ναι μεν μπορεί να καταπλακώθηκαν από τον χρόνο, παρόλα αυτά η σπίθα τους ποτέ δεν έσβησε! Όσα είχαν καταπνίξει τόσα χρόνια έρχονται σαν κύμα, κύμα ορμητικό και έτοιμο να σαρώσει τα πάντα, να καταστρέψει αυτά που εκείνος κατάφερε με κόπο να χτίσει, για να αντέξει ίσως τη δική της απουσία.

Οι συναντήσεις τους πληθαίνουν. Πάντα βράδυ. Πάντα στο τζαζ μπαρ του. Πάντα με τη συνοδεία της βροχής. Πάντα με την αίσθηση του ανεκπλήρωτου να αιωρείται ανάμεσα τους. Πάντα με το κενό της απουσίας όλων αυτών των είκοσι χρόνων να χάσκει έτοιμο να τους καταπιεί στα σκοτεινά του σπλάχνα. Εκείνοι δύο έμπειροι πλέον ακροβάτες, ισορροπούν ανάμεσα στο χθες, στο σήμερα και στο αβέβαιο αύριο, διατηρώντας ζωντανή την ελπίδα πως ίσως πια τα καταφέρουν, να είναι μαζί. Με μία παιδική αφέλεια, που θα έλεγε κανείς πως δεν συνάδει με την ωριμότητα της ηλικίας τους, ο Χατζίμε και η Σιμαμότο δύο ενήλικες πια, παραδομένοι στους ευσεβείς τους πόθους, διατηρούν ζωντανή την ψευδαίσθηση του μαζί, εθελοτυφλώντας σκόπιμα, πως τώρα που τα χρόνια πέρασαν και στάθηκαν ανάμεσα τους, ένας πελώριος και απροσπέλαστος όγκος, δεν είναι τίποτα παραπάνω από δύο ξένοι. Δύο άγνωστοι μεταξύ τους ενήλικες, που συναντήθηκαν για να ξανά χωρίσουν.

Ο Χαρούκι Μουρακαμί για άλλη μία φορά δημιουργεί μία ιστορία τόσο καθημερινή και τόσο συνηθισμένη, κι όμως με έναν μαγικό τρόπο σε αιχμαλωτίζει μέχρι και την τελευταία σελίδα! Είναι από εκείνους τους συγγραφείς, που μέσα από ένα φαινομενικά «τίποτα», καταφέρνουν να μιλήσουν για τα μεγάλα και υπαρξιακά ζητήματα, που διαχρονικά απασχολούν τον άνθρωπο. Τρυφερός, ερωτικός, βαθιά μελαγχολικός, ο Ιάπωνας συγγραφέας μέσα από αυτό του το μυθιστόρημα υμνεί τους ανεκπλήρωτους έρωτες! Τους έρωτες-τραγωδίες, που γεννιούνται καταδικασμένοι να πεθάνουν. Ένας έρωτας τραγωδία βρίσκεται στο επίκεντρο του συγγραφικού ενδιαφέροντος, με τον Μουρακάμι να μας κάνει κοινωνούς ενός εσωτερικού και επώδυνου ταξιδιού, αυτό του ήρωα προς την προσωπική του αλήθεια. Ο Χατζίμε καλείται να έρθει αντιμέτωπος με τα παιδικά-εφηβικά του όνειρα, να αφαιρέσει από πάνω τους κάθε ψευδαίσθηση που ο ίδιος συντηρεί, κι απογυμνωμένος πια να αντικρίσει την πραγματικότητα. Δεν είναι πια εκείνος ο έφηβος, όπως κι εκείνη, η Σιμαμότο, δεν είναι πια εκείνο το έφηβο κορίτσι, που είχε αγαπήσει. Είναι δύο άγνωστοι, που έτυχε να συναντηθούν μία βροχερή νύχτα σε ένα τζαζ μπαρ. Συνειδητοποίηση που θα έρθει με έναν ιδιαίτερα σκληρό και επώδυνο τρόπο, ύστερα από μία βραδιά όπου θα χορτάσουν τα ανθρώπινα ένστικτα και τα σαρκικά πάθη.

Συναντήθηκαν στο χθες, για να χαθούν ύστερα από λίγο και να ξανά βρεθούν στο σήμερα, για να χαθούν παντοτινά οι δρόμοι τους στο αβέβαιο αύριο. Κι αυτό ίσως να αποτελεί μία σκληρή συνειδητοποίηση για τον Χατζίμε. Μία συνειδητοποίηση που θα τον ωριμάσει ακαριαία και θα εντείνει παντοτινά την ερημιά, που χάσκει εντός του!

Ολοκληρώνοντας λοιπόν, το ΝΟΤΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ, ΔΥΤΙΚΑ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ του Ιάπωνα συγγραφέα Χαρούκι Μουρακάμι, είναι ένα μυθιστόρημα γεμάτο με τη μελωδικότητα της τζαζ μουσικής, την πίκρα των ανεκπλήρωτων ερώτων, αλλά και την αφοπλιστική ομορφιά των ονείρων. Ένα μυθιστόρημα η ανάγνωση του οποίου θυμίζει ένα κυριακάτικο δειλινό, όπου ο ήλιος λιώνει στο βάθος του ουρανού, χάνεται μες στο σκοτάδι της επερχόμενης νύχτας, αφήνοντας πάντα μία γλυκόπικρη γευσή στο στομά, αλλά και μία υπόσχεση ελπίδας για το αύριο, που δεν αργεί να ξημερώσει.

Διαβάστε το!

 

Ένα αγαπημένο απόσπασμα:

« […] Επειδή η μνήμη και οι αισθήσεις είναι τόσο αβέβαιες, τόσο μεροληπτικές, πάντα στηριζόμαστε σε μια ορισμένη πραγματικότητα -ας την ονομάσουμε «εναλλακτική πραγματικότητα- για να αποδείξουμε πως τα γεγονότα είναι πραγματικά. Σε ποιο βαθμό τα γεγονότα που αναγνωρίζουμε ως τέτοια είναι πράγματι όπως φαίνονται και σε ποιο βαθμό είναι γεγονότα απλώς επειδή εμείς τους βάζουμε αυτή την ταμπέλα; Αυτή η διάκριση είναι αδύνατο να γίνει. Επομένως, προκειμένου να προσδιορίσουμε την πραγματικότητα ως πραγματικότητα, χρειαζόμαστε μια άλλη πραγματικότητα για να τη συσχετίσουμε. Όμως αυτή η άλλη πραγματικότητα απαιτεί μια τρίτη πραγματικότητα για να θεμελιωθεί. Έτσι, μια ατέρμονη αλυσίδα δημιουργείται στη συνείδηση μας, και η συντήρηση αυτής ακριβώς της αλυσίδας είναι που παράγει την αίσθηση πως είμαστε πράγματι εδώ, πως κι εμείς οι ίδιοι υπάρχουμε. Μπορεί όμως κάτι να συμβεί και να σπάσει αυτή η αλυσίδα, και τότε νιώθουμε χαμένοι. Τι είναι πραγματικό; Η πραγματικότητα βρίσκεται απ’ αυτή τη μεριά της σπασμένης αλυσίδας; Ή μήπως εκεί πέρα, από την άλλη μεριά;»

Το τραγούδι «South of the Border» του Nat King Cole, ήταν αυτό που έδωσε την έμπνευση στον Ιάπωνα συγγραφέα, για τον τίτλο του βιβλίου του.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Read next