Πώς είναι να κουβαλάς εφ’ όρου ζωής ένα τόσο βαρύ τραύμα από το παρελθόν;
Καταφέρνεις ποτέ να σπάσεις τα δεσμά και να απελευθερωθείς από τις αλυσίδες του;
Πόσο θα επιδράσει στην πορεία που θα λάβει μελλοντικά η ζωή σου;
Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που μου ήρθαν στο μυαλό πριν ακόμη διαβάσω το βιβλίο ΘΛΙΒΕΡΟΣ ΤΙΓΡΗΣ της Γαλλίδας συγγραφέα ΝΕΖ ΣΙΝΟ, που κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό, συγκεκριμένα τον Νοέμβριο του 2024, από τις εκδόσεις ΕΣΤΙΑ, σε μετάφραση της κυρίας Λίζυς Τσιριμώκου. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο βιβλίο, υβριδικό ως κείμενο. Χαρακτηρισμός απόλυτα δικαιολογημένος αφού έχουμε να κάνουμε με ένα κράμα μαρτυρίας, αυτοβιογραφικού μυθιστορήματος, αλλά και δοκιμίου, τα οποία αναμειγνύονται σε «δυσανάλογες» ποσότητες και δημιουργούν ένα φρέσκο κατά γενική ομολογία κείμενο, με αρκετά γοητευτικά σημεία, μα και κάποια δυστυχώς κάπως αδύναμα.
Το βιβλίο της ΝΕΖ ΣΙΝΟ πραγματεύεται τη συστηματική της σεξουαλική κακοποίηση από τον πατριό της, από την ηλικία των 6 ετών μέχρι και την ηλικία των 14 ετών, χρονική διάρκεια που έμελλε να ταυτιστεί σχεδόν με την ποινή φυλάκισης που επιβλήθηκε στον πατριό της από τις δικαστικές αρχές. Πρόκειται για ένα απάνθρωπα σκληρό γεγονός, για μία πράξη που συνέβαινε κατ’ εξακολούθηση και προφανώς επίδρασε καθοριστικά στη πορεία ζωής, αλλά και στη διαμόρφωση της προσωπικότητας της ΣΙΝΟ, καθώς και στον τρόπο που βλέπει τους ανθρώπινες σχέσεις και ειδικότερα τους ερωτικούς δεσμούς με άνδρες.
Θέλει απαράμιλλη δύναμη για να σκάψει κανείς μέσα του, για να γυρίσει πίσω σε τόσο τραυματικά γεγονότα και να μοιραστεί το ανεξίτηλο και τραυματικό συνάμα αυτό βίωμα, με κάθε ειλικρίνεια, χωρίς να κρύψει τίποτα. Και η ΣΙΝΟ το κάνει! Δεν φοβάται. Δε λυγίζει. Δηλώνει κατεστραμμένη για μια ζωή και στέκεται απέναντι από το παρελθόν της, κοιτάζοντας το κατάματα. Το ψηλαφά και το εξερευνεί, σε μία προσπάθεια ίσως να το μεταβολήσει μέσα από τη διαδικασία παραγωγής τέχνης.
Το βιβλίο της ΣΙΝΟ είναι χωρισμένο σε δύο μέρη και η αφήγηση της δεν ακολουθεί μία γραμμική, χρονική πορεία. Το πρώτο μέρος θα έλεγε κανείς πως είναι αφιερωμένο σε εκείνα τα σκοτεινά χρόνια, τα χρόνια του βιασμού, μέσα από την αναμόχλευση των οποίων η ίδια επιχειρεί να σκιαγραφήσει τον χαρακτήρα του βιαστή πατριού της, να αναζητήσει βαθιά μέσα του τα ψυχολογικά εκείνα κίνητρα και τις ψυχικές διεργασίες, που τον ώθησαν σε αυτές τις αποτρόπαιες, συστηματικές πράξεις, αλλά και να κατανοήσει ειλικρινά τους λόγους που τον έκαναν να εθελοτυφλεί και να δικαιολογεί τον εαυτό του και τις πράξεις του.
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου αφορά τη ζωή της ίδιας της ΣΙΝΟ και πως αυτή διαμορφώθηκε μέσα στα χρόνια, κουβαλώντας διαχρονικά στους ώμους της το βάρος του θύματος, γιατί όπως και η ίδια αναφέρει μέσα στις σελίδες του βιβλίου της, μία τόσο βάναυση και τραυματική εμπειρία στην πραγματικότητα δεν ξεπερνιέται ποτέ. Σε στιγματίζει παντοτινά και επιδρά καθοριστικά, άλλοτε συνειδητά, κι άλλοτε ασυνείδητα στην πορεία που λαμβάνει η ζωή σου, αλλά και στον τρόπο που σκέφτεσαι, νιώθεις και παίρνεις αποφάσεις.
Διαβάζοντας λοιπόν το βιβλίο της ΝΕΖ ΣΙΝΟ δυστυχώς δεν κατάφερα να συνδεθώ μαζί της, να αφουγκραστώ και να νιώσω την ιστορία της. Αν και τις πρώτες σελίδες τις διάβασα με τρομερό και αμείωτο ενδιαφέρον, στην πορεία όλο αυτό εξασθενούσε. Ίσως το γεγονός πως η αφήγηση της δεν ήταν θεμελιωμένη σε κάποιους συγκεκριμένους θεματικούς άξονες, αλλά πολλές φορές πηδούσε από το ένα θέμα στο άλλο, κάτι το οποίο θα μπορούσε κάπως και να δικαιολογηθεί γιατί έχουμε να κάνουμε με μία αφήγηση που δεν είναι γραμμική, όμως προσωπικά νιώθω πως εκτροχίαζε τη σκέψη και το συναίσθημα μου, γεγονός που σε συνδυασμό με αυτή την συναισθηματική αποστασιοποίηση και ψυχρή διαύγεια με την οποία η ίδια αντιμετωπίζει μέσα από την αφήγηση της το παρελθόν της, δεν κατάφεραν να με κάνουν να συνδεθώ μαζί της.
Αυτό που αρχικά μου φάνηκε ενδιαφέρον, αλλά στη συνέχεια σε κάποια σημεία το βρήκα εξαιρετικά άστοχο όχι μόνο ως προς την αντιστοίχιση προσώπων και γεγονότων, αλλά και ως προς την παράθεση τους, παράθεση που σε σημεία ήταν κάπως αχρείαστη και κουραστική, είναι οι διακειμενικές αναφορές και οι παραθέσεις αυτούσιων αποσπασμάτων από έργα «μεγάλων» συγγραφέων, όπως ο Ναμπόκοφ, η Γουλφ, η Μόρισον. Αρχικά, δεν το κρύβω πως η μελέτη λογοτεχνικών κειμένων και το πως συγγραφείς τόσο σημαντικοί διαχειρίζονται αυτό το ζήτημα είτε λογοτεχνικά μέσα από τις ιστορίες τους, είτε οι ίδιοι ως προσωπικότητες μέσα από την κατάθεση της προσωπικής τους εμπειρίας σε αυτοβιογραφικά κείμενα, όπως αυτό της Βιρτζίνιας Γουλφ, ήταν κάτι που το βρήκα τρομερά ενδιαφέρον!
Στην πορεία ωστόσο, οι παραθέσεις αυτές σε συνδυασμό με αχρείαστες λεπτομέρειες από το παρελθόν και τη ζωή της μητέρας και του πατριού της, τις οποίες τοποθετούσε η ΣΙΝΟ σε επουσιώδη σημεία και με τρόπο, που δεν εξυπηρετούσαν ουσιαστικά τον σκοπό της, δυσχεραίνανε τον ρυθμό της αφήγησης, δημιουργώντας μία αίσθηση κούρασης, παρότι έχουμε να κάνουμε με ένα κείμενο 200 μόλις σελίδων.
Ολοκληρώνοντας λοιπόν, η ΝΕΖ ΣΙΝΟ ακολουθώντας τα χνάρια Γάλλων συγγραφέων όπως η Ανί Ερνό και Εντουάρ Λουί δημιουργεί ένα υβριδικό κείμενο, που προσωπικά δεν κατάφερε να με πείσει στο σύνολο του. Παρόλα αυτά επειδή υπήρξαν κάποια σημεία που τα βρήκα ενδιαφέροντα, αλλά και γενικότερα με κέρδισε η στάση της ΣΙΝΟ και το γεγονός πως δεν παρουσιάζει τον εαυτό της ως πρότυπο ανθρώπου άξιου θαυμασμού, που κατάφερε να βγει μέσα από αυτόν τον εφιάλτη και να ζήσει τη ζωή της, καταφέρνοντας πράγματα, θα σου πρότεινα να του ρίξεις μία ματιά.
Ίσως εσείς τα βρείτε μεταξύ σας και τελικά η ΣΙΝΟ καταφέρει να σε κερδίσει.
