Μητρότητα, προσωπική ανάγκη-επιλογή ή κοινωνική επιβολή;
Το ερώτημα αυτό εξετάζει εκτενώς στο σπαρακτικό μυθιστόρημα της «Άδεια Σπίτια» η Μεξικανή συγγραφέας Μπρέντα Ναβάρο.
Δύο εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους γυναίκες. Δύο γυναίκες που το κοινωνικό-οικονομικό χάσμα τις χωρίζει, μα ταυτόχρονα ο στερεοτυπικός κι απαρχαιωμένος τρόπος που τις αντιμετωπίζει η πατριαρχική κοινωνία του Μεξικό, είναι αυτό που τελικά τις συνδέει άρρηκτα, καταδεικνύοντας την κοινή μοίρα των γυναικών της Λατινικής Αμερικής.
Μία γυναίκα που επιθυμεί διακαώς να γίνει μητέρα, κι άλλη μία που βρίσκεται με δύο παιδιά -κι ας χάνει το ένα- χωρίς αυτός να είναι ο σκοπός της ζωής της. Δύο γυναίκες, δύο μυθιστορηματικές φιγούρες βαθιά τραγικές, που κουβαλούν στους ώμους το βάρος που τους εναποθέτει μία συντηρητική κοινωνία, που αντιμετωπίζει τις γυναίκες σαν δίποδες μήτρες, σαν σκεύη αναπαραγωγής παιδιών. Δύο γυναίκες θύματα των περιστάσεων, που παγιδεύονται στα στενά πατριαρχικά καλούπια της μεξικανικής κοινωνίας.
Αφόρητα ρεαλιστικό και τραγικά επώδυνο, το μυθιστόρημα της Ναβάρο είναι μία προσπάθεια απογύμνωσης της μητρότητας από εξωραϊσμούς και στερεότυπες αντιλήψεις. Η Ναβάρο τοποθετεί τη μητρότητα σ’ ένα ρεαλιστικό πλαίσιο, καταδεικνύοντας πως βιώνεται με εντελώς διαφορετικό τρόπο από κάθε γυναίκα. Κι αυτό είναι κάτι με το οποίο πρέπει να συμφιλιωθούμε ως κοινωνία, να το αποδεχτούμε και να το κατανοήσουμε!
Η γραφή της Ναβάρο αιχμηρή, σκληρή, σάρκινη, χειμαρρώδης. Γίνεται μαχαίρι που μπήγεται βαθιά μέσα στη σάρκα, φτάνοντας στο κόκκαλο. Γίνεται σημάδι ανεξίτηλο, που θα παραμείνει χαραγμένο για πάντα στους κόλπους της μνήμης.
Τα ΑΔΕΙΑ ΣΠΙΤΙΑ είναι ένα μυθιστόρημα που σε ξεβολεύει από την άνεση του γνώριμου, αυτού που μέχρι πρότινος θεωρούσες ως δεδομένο, γιατί έτσι σου έμαθαν να πιστεύεις.
Είναι ένα μυθιστόρημα «χαστούκι» που με αφορμή το ζήτημα της μητρότητας φωτίζει το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα σε μία ανδροκρατούμενη κοινωνία, όπου οι έμφυλες διακρίσεις, η βία, ο ρατσισμός, τα πατριαρχικά στερεότυπα έχουν περάσει στη σφαίρα του κοινωνικού ασυνείδητου.
